Indien een konijn PU/PD heeft en de hele dag water uit het waterflesje lurkt en/of als een konijn urinebrand heeft = een huidontsteking aan de achterhand rondom de geslachtsorganen, dan moet er zeker aan E. cuniculi gedacht worden.
De protozo kan ontstekingen in de nieren geven en ook in de zenuwen van de blaas. De blaas kan niet goed leeggeplast worden en er ontstaat een overloopblaas die continue urine lekt. De urine is dermate irriterend dat er een huidontsteking ontstaat.
We controleren bij konijnen met PU/PD door middel van bloedonderzoek of de nierfunctie nog goed is, indien deze normaal is is de diagnose E. cuniculi waarschijnlijker.
Waarom geeft E. cuniculi neurologische verschijnselen?
E. cuniculi tast zenuwcellen in de blaas aan, door de blaasverlamming plast het konijn over zijn achterpoten en veroorzaakt daardoor urinebrand. Zie de foto hiernaast.
Nierproblemen
E. cuniculi tast de nieren aan doordat het er een ontstekingsreactie veroorzaakt in het nierweefsel. Doordat de protozoen vastlopen in de nieren geven ze in het nierweefsel een ontsteking. Hierdoor ontstaan problemen als veel drinken en plassen door de nierschade. Het nierweefsel kan de urine niet meer opnemen en daardoor gaat er veel urine geproduceerd worden. In het bloed zie je een hoge waarde van het ureum en het kreatininegehalte in het bloed. Deze verhoging is een bewijs dat de nieren aangetast zijn.
Urinebrand
Sinds we er op zijn gaan letten zijn er diverse konijnen bij ons in de dierenkliniek geweest met verschijnselen van urinebrand ten gevolge van een blaasverlamming. Ze kregen als het ware een overloopblaas waarbij de konijnen urine over hun achterpoten lekte, omdat ze niet meer goed konden plassen.
Veel drinken en plassen
Ook dachten we vroeger altijd dat een konijn met veel drinken en plassen (polyurie en polydipsie) last had van een nierbekkenontsteking (= een pyelonefritis) echter we verdenken steeds meer E. cuniculi als oorzaak van het vele drinken en plassen.
Hoe vaak?
We horen vaak dat een konijn af en toe urine lekte. Vaak was dat 1 of enkele dagen en ging het daarna weer goed. In erge gevallen kan het konijn niet goed meer plassen en lekt het urine of plast het urine over de achterpoten en de buik. Hierdoor ontstaan ontstekingen aan de huid.
Diagnose
We voeren een urine onderzoek uit, om te zien of er bloed in de plas zit of dat er blaaszand aanwezig is door verkeerde voeding (teveel voer, teveel calcium en vitamine D tekort). Ook palperen de buik en maken indien nodig een röntgenfoto om te zien of er geen stenen in de blaas zitten of dat er een tumor aanwezig is. Indien er geen blaasontsteking aanwezig is dan is het zeer waarschijnlijk dat er een infectie met E. cuniculi is, we nemen bloed af om de diagnose rond te krijgen.
Pathologisch onderzoek
We hebben een aantal konijnen gehad die een positieve bloedtiter hadden en het helaas niet gehaald hebben. Nadat ze overleden of ingeslapen waren hebben we ze ingestuurd voor onderzoek. Uit het pathologisch onderzoek bleek dat er inderdaad E. cuniculi aangetoond kon worden.
Dit is natuurlijk van groot belang voor het onderzoek: een konijn met symptomen, met daarbij een positieve titer in het bloed heeft ook daadwerkelijk aantoonbare parasieten in zijn of haar lichaam!
Nieuwe manier van bloedonderzoek wat betreft E. cuniculi in 2013 ....
We hebben het idee uitgewerkt en we hebben een nieuwe manier van bloedonderzoek gecombineerd met urineonderzoek naar E. cuniculi bedacht.
Het is een combinatie van het onderzoek naar de vorming van antilichamen (IgM en IgG) en het onderzoek naar antigeen in het bloed en de urine.
Antilichaam onderzoek: dan wordt er gekeken of het konijn de E. cuniculi heeft opgemerkt en er antistoffen = antilichamen tegen heeft aangemaakt.
We laten dit testen bij het EVL in Woerden. Eigenlijk zouden we het liefst gepaarde sera gebruiken dus 2 of 3 onderzoeken met steeds 3-4 weken er tussen.
Antigeen onderzoek in het bloed: gekeken wordt of de E. cuniculi protozo op dat moment in het bloed aanwezig is.
Antigeen onderzoek in de urine: gekeken wordt of de E. cuniculi protozo op dat moment in de urine aanwezig is. Dit is ook van belang of een konijn op dat moment besmettelijk is voor zijn/haar hokgenoten.
Bij het onderstaande konijn met urinebrand werd een positieve antilichaam reactie (IgG) gevonden en antigenen in het bloed.
Lees verder over bloed en urine onderzoek naar E. cuniculi ....
hoe behandelen we deze aandoening?
Eerst scheren en wassen ....
Eerst moet het konijn geschoren, schoongemaakt en gewassen worden. Als het nodig is verdoven we het konijn hiervoor. Als het konijn afgedroogd is, darna smeren we zalf op de ontstoken huid om deze te verzachten.
We behandelen in ieder geval met een medicijn dat de E. cuniculi aanpakt. Daarbij geven we een antibioticum voor het geval er toch een bacteriele infectie aanwezig was. Hiervoor kiezen we duplocilline, dit is een penicilline die goed doordringt in de blaas. De eerste dagen geven we dexamethason (=corticosteroied) om zwelling, ontsteking tegen te gaan en vitamine B om zenuwweefsel te herstellen. Ook laten we de blaas zich samen trekken door carbachol te geven en we drukken twee keer per dag de blaas leeg. Voor de huidontsteking (urinebrand) krijgt het konijn duplocilline en een antibioticumzalf.
Welke medicjnen zijn geschikt om een nier en blaasprobleem door E. cuniculi te behandelen:
- Fenbendazol (Panacur ®) De eerste 2 weken doseren we hoger dan in de literatuur gevonden wordt, hier hebben we goede ervaring mee.
- Vitamine B ® injecties om de zenuwcellen te laten herstellen, deze injectie is pijnlijk, daarom nemen we de konijnen op.
- Antibioticum om de nier-, blaasontsteking en huidontsteking tegen te gaan.
- Carbachol ® om de blaas zich samen te laten spannen (indien de blaas een verlamming heeft).
- Antibioticum met corticosteroidzalf als er ook een huidontsteking of urinebrand aanwezig is.
Blaas leeg drukken ....
Als er een overloopblaas of een hele grote opgezette blaas aanwezig is dan drukken we deze leeg. In eerste instantie 2x daags, als het beter gaat 1x daags. We leren ook de eigenaar hoe ze de blaas moeten leeg drukken.
Warmte ....
Het is belangrijk dat je konijn op temperatuur blijft om de infectie zo snel mogelijk te overwinnen. We zien te vaak dat konijnen niet opknappen omdat ze in de kou buiten blijven of binnen niet een warm genoeg hok hebben. Zorg voor een warme omgeving, je konijn is echt ziek! In onze kliniek liggen ze ook in de verwarmde opname. Thuis kun je een warmwaterkruik gebruiken. Haal het konijn in ieder geval naar binnen!
Lees over onze andere pagina's over E. cuniculi ....
Mocht u een konijn hebben die u verdenkt van deze ziekte lees dan verder op onze hoofdpagina over E. cuniculi. Deze ziekte zorgt niet alleen voor problemen aan de blaas, maar ook voor een scheve kop, omvallen, rollen om de lengteas, epilepsie, een slappe achterhand, verlammingen, omvallen en nog veel meer.
Lees verder over Encephalotozoon cuniculi en ons onderzoek ....
Lees verder op de pagina's hieronder welke blaasproblemen we tegenkomen en hoe we deze blaasproblemen bij een konijn behandelen.
Andere Oorzaken van urinebrand of veel drinken en plassen of urine lekken
Blaasontsteking
Urine onderzoek bij het konijn
Blaaszand
Blaaszand spoelen complicaties
Blaasstenen operatie en cystoscopisch verwijderen
Het terugkeren van blaasstenen en blaaszand voorkomen
Nierfalen of nierbekkenontsteking
E. cuniculi
Urinebrand - huidontsteking aan de onderzijde naast de plasbuis
____________________________________________
NB: Er zijn bijna geen geregistreerde diergeneesmiddelen voor cavia's. De hierboven beschreven diergeneesmiddelen zijn geregistreerd voor het gebruik bij de mens, hond of de kat.
Indien we als behandelend dierenarts denken dat er een diergeneeskundige noodzaak aanwezig is dan mogen we via de cascades behorend bij het Diergeneesmiddelenbesluit en de Diergeneesmiddelenregeling gebruik maken van de hierboven beschreven diergeneesmiddelen bij de cavia.
Lees verder over deze cascade volgens EU model ....
____________________________________________
